Wat is wifi-tracking?

Bedrijven kunnen wifi-tracking gebruiken om meer te weten te komen over hun bezoekers. Denk bijvoorbeeld aan musea, winkels of drukke openbare ruimtes. Voor persoonlijk gebruik kan het handig zijn, bijvoorbeeld om je mobiele telefoon of laptop op te sporen.

Voorbeelden van wifi-tracking in de praktijk:

• Bezoeker analyseren: Bedrijven kunnen de smartphone van klanten volgen, en deze gegevens gebruiken om de winkelinrichting te verbeteren.
• Verloren apparaten tracken: Met wifi-tracking kunnen verloren of gestolen apparaten teruggevonden worden aan de hand van de locatiegegevens.
• Indoor navigatie: Met wifi-tracking weet je de locatie van een apparaat in gebouwen. Dit is handig is voor navigatie binnen, vooral in grote gebouwen.
• Beveiliging: Met wifi-tracking kunnen bewegingen van mensen in de gaten gehouden worden. Met deze informatie worden gebouwen beter beveiligd.

Goed om te weten: informatie die niet persoonlijk is, en die puur wordt opgeslagen voor het analyseren, is vaak niet in strijd met de wet. Maar wanneer is het niet geoorloofd om wifi-tracking toe te passen, en hoe zit het met je privacy?

Hieronder gaan we dieper in op deze vragen. We leggen je eerst uit hoe het werk.

Hoe werkt wifi-tracking?

Simpel gezegd is wifi-tracking een manier om informatie van een smartphonegebruiker te verzamelen. Bezoek je een winkelcentrum, of ga je uit eten in een restaurant? Dan kan het zijn dat je smartphone wordt ‘gevolgd’ op de plek van het bedrijf.

Van wifi-tracking merk je zelf niets. Je krijgt geen melding, en je smartphone zal prima blijven werken. Het wordt vooral veel gebruikt door winkel- en horecaketens. Door je te tracken kunnen ze zien hoeveel bezoekers ze ongeveer over de vloer krijgen.

Daarnaast kunnen bedrijven en instellingen een data-analist inschakelen die dieperliggende informatie boven kan halen. Je spreekt in dit geval niet meer over oppervlakkige data, maar over het analyseren van het bewegingsgedrag van consumenten.

Deze manier van informatieverwerking gaat dus een stuk verder. Welke gangpaden beliepen ze in de supermarkt? Wat kochten ze in de winkel, of bestelden ze in het restaurant? We koppelen ze aan later in deze tekst aan privacywetten.

Tracking is mogelijk met de signalen die je apparaat uitzendt om verbinding met wifi of bluetooth te maken. Je smartphone hoeft zelfs niet verbonden te zijn met een wifinetwerk om toch gevolgd te kunnen worden.

Gevolgd worden via wifi klinkt behoorlijk griezelig, en dat is het misschien ook wel. Want het zou zomaar kunnen dat jouw smartphone, informatie vrijgeeft die je liever voor jezelf houdt.

Op deze afbeelding zijn onderzoekers erin geslaagd om mensen in beeld te krijgen, en hun bewegingen te volgen via wifisignalen en met speciale software: DensePose.

Gelukkig is data die doorgaans wordt opgeslagen de locatie die je smartphone aangeeft. Toch kunnen data-analisten al snel meer zien. Niet iedere openbare ruimte maakt bovendien melding van wifi-tracking. Daarnaast wordt er ook niet altijd om toestemming gevraagd, bijvoorbeeld via een melding op je telefoon.

Waar ligt dan de grens tussen informatie opvragen, en het schenden van je privacy?

Regels en wetten rondom wifi-tracking

Wifi-tracking wordt op een bruikbare manier gebruikt wanneer het zich puur richt op het verwerken van locatiegegevens. Maar ook dit wordt alleen onder strikt toezicht toegestaan. Om privacyschending zoveel mogelijk in te perken, is sinds 2018 de wet Autoriteit Persoonsgegevens (AP) van kracht gegaan in Nederland.

De AP is onderdeel van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG). De AVG heeft het gebruik van trackingtechnologieën flink aan banden gelegd. Zo mag een instelling volgens de AVG, alleen maar wifi-tracking toepassen als het kan verantwoorden, waar de verkregen data voor nodig is.

De doeleinden moeten duidelijk in kaart worden gebracht, maar ook de verwerking van de data. Daarnaast moet helder zijn welke middelen hierbij aan te pas komen. Deze regels zorgen ervoor dat je locatiegegevens alleen onder strenge voorwaarden verkregen, geanalyseerd, en verwerkt mogen worden.

Voor het verzamelen van persoonsgegevens gaat het nog een stap verder. Hiervoor moet je namelijk altijd eerst toestemming geven.

De wet wordt streng nageleefd in Nederland, blijkt uit een boete van 600.000 euro voor de gemeente Enschede. De gemeente gebruikte wifitracking om passanten te tellen om een manier die niet mag.

Kun je wifi-tracking voorkomen?

Wifi-tracking is dus niet toegestaan zonder een goed onderbouwde reden, en je persoonsgegevens verzamelen alleen met je toestemming in Nederland. Maar is het mogelijk om wifi-tracking eigenhandig te voorkomen?

Een mogelijkheid om niet gevolgd te kunnen worden, is je wifi en bluetooth helemaal uitzetten als je de deur uitgaat. Je smartphone zendt dan geen signalen uit die opgepikt kunnen worden.

Ten slotte hebben toestellen locatievoorzieningen ingebouwd waarmee je gevolgd kunt worden. Je kunt deze uitschakelen in de instellingen van je toestel.